ЦААСАН ШУВУУ

Гахай болон шувуу хүний хооронд дамжин халдварлах чадвартай, өндөр идэвхтэй энэ вирусын дэлхийн хэмжээний цар тахал энэ оны 4-р сараас эхлэн явагдаж байгаа бөгөөд энэ нь манай улсад ч мөн хүйтэн сэрүүний улирал эхэлсэнтэй холбоотой багагүй идэвхтэйгээр тархаад байгаа билээ. Тиймээс энэ талаар зарим нэгэн мэдээлэл цуглуулснаа та бүхэнд хүргэж байна.

Урьдчилан сэргийлэлт: Одоогоор урьдчилан сэргийлэх вакцин байхгүй. Хүн бүр эрүүл ахуй, ариун цэврийн дэглэмийг сайтар сахих шаардлагатай. Үүнд:

• Ханиаж, найтаах үед ам хамрыг таглах (гар, ханцуй боломжтой зүйлсээр)
• Гараа сайтар савандаж угаах
• Орж гарахдаа бэлдэж тавьсан давсны уусмал, царван зэргээр хоолой амаа зайлж байх.
• Өвчтэй хүнтэй хавьтал болохоос аль болох зайлсхийх.
• Нүд, ам, хамарт бохир гараар хүрэхгүй байх.
• Амин дэмээр баялаг хоол хүнс хэрэглэх
• Хангалттай унтаж амарч, ядрахгүй байх.
• Суугаа ажилтай хүмүүс аль болох хөдөлгөөн хязгаарлалгүй дасгал хөдөлгөөн хийж биеийн үйл ажиллагааг ойр ойрхон хугацаанд сэргээж байх.
• Гэр орон, албан тасалгаандаа өдөр бүр чийгтэй цэвэрлэгээ хийж байх
• 2 цаг тутамд 10-15 минут цонхоо онгойлгож агааржуулж байх. (Жаахан хүүхэдтэй тохиолдолд хүүхдээ нөгөө өрөөнд оруулаад өрөөг агааржуулаад буцаж цонхоо хааж хэвийн дулаантай болгоод хүүхдээ оруулаад нөгөө өрөөгөө агааржуулах. Боломжгүй бол илүү ойрхон хугацаанд бага багаар агааржуулах эсвэл хүүхдийг дулаан хувцаслаж, ам хамрыг таглан өрөөг агааржуулах.)
• Онцын шаардлагагүй тохиолдолд өвчлөл гарсан газар руу зорчихгүй байх.
• Олон хүн цугласан газраар аль болох сэлгүүцэхгүй байх.
• Бие засах газар, ариун цэврийн өрөөний суултуур, гар угаагуурыг 1%-ийн хлорамины уусмалаар халдваргүйжүүлж байх.
• Ханиад хүрсэн шинж тэмдэг илэрсэн тохиолдолд өрхийн эмч, харъяа эрүүл мэндийн байгууллагад яаралтай хандах

Өвчний үед илрэх шинж тэмдгүүд:

Нус гоожих, ханиалгах, толгой өвдөх, хоолой өвдөх, халуурах, булчингаар өвдөх, тамирдах, сульдах, бөөлжих, суулгах гэх мэт ердийн ханиад томуугийн үед илрэх шинж тэмдгүүд илэрнэ. 

Эмчилгээ /өвдсөн байж болзошгүй тохиолдолд авах арга хэмжээ/:

• Сэжигтэй тохиолдол илэрвэл ХӨСҮТ-ийн 100, 454921 утсанд мэдээлэх, зөвлөмж авахыг зөвлөж байна.
• Вирусын эсрэг халдвар учир аль болох эмчийн зөвлөгөөгүйгээр антибиотик төрлийн эм хэрэглэхгүй байх! Антибиотик нь вирусын эсрэг огт үйлчилдэггүй бөгөөд эсрэгээрээ хүний дархлалын системийг дарангуйлдаг.
• Гэр бүлийнхнээс аль болох тусгаарлах, өвчтөнд маск зүүлгэх, маскийг 2 цаг тутамд сольж байх. (даавуун маск угааж индүүдэн хэрэглэх нь дээр. Учир нь гадуур зарагдаж буй 1 удаагийн маскнууд харшил өгч байна гэсэн яриа байгаа.)
• Гэр бүлийн гишүүд болон өвчтөн гараа тогтмол сайтар савандаж угаах.
• Гэртээ  чийгтэй цэвэрлэгээ  хийж, 2 цаг тутам агааржуулалт хийх.
• Ханиаж, найтаахдаа алчуур, сальфетик хэрэглэн хогийн саванд хаях.
• Орж гарахдаа бэлдэж тавьсан давс эсвэл содтой ус, царван зэргээр хоолой амаа зайлж байх.
• Хэрвээ танд дээрх шинж, тэмдэг илэрвэл, эсвэл хүүхдэд тань илэрвэл 7 хоногийн хугацаанд гэртээ гадагш гаралгүй эмчилгээ хийж, хэвтрийн дэглэм сахиж байх. Гэртээ байх хугацаанд өрхийн эмч дуудаж үзүүлж зөвлөгөө авч болно. Ажил, сургуулийн чөлөөг харъяа өрхийн эмч олгох болно.
• Хүүхэд өвдсөн бол сургуулийн захиргаанд мэдэгдэх, эмчид үзүүлэх
  
  -Хэрэв хүүхэд ханиад томуугаар өвдсөн бол хүүхдээ сургуульд явуулахгүй байх
  -Халууралт намжасны 2 болон түнээс дээш хоногийн дараа явуулах
  -Хүүхдийн хувийн ариун цэврийн хангах зүйл үүнд: амны альчуур, маск зэргээр хангах
• Амин дэмээр баялаг, илчлэг сайтай халуун хоол хүнс витамин хэрэглэх. Ялангуяа  халуун аарц, сүү, аньс, чацарганы шүүс, сармис, сонгинотой шөл хэрэглэх. Хүйтэн хоол хүнс, уух зүйлс хэрэглэхгүй байх.
• Хангалттай унтаж амарч байх.

Туссан хүн нас барах магадлал нь 0.1% гэж байгаа хэдий ч энэ нэмэгдсээр байна. 1918-1919 оны үед болсон цар тахлын үеэр дэлхий дээр 50-100 сая хүн нас барсан гэдэг. Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллагын мэдээгээр 2009.09 сарын байдлаар 1700 орчим хүн нас барсан байсан бол 2009.10.11 байдлаар дэлхий дээр нийт 4735 хүн энэ өвчний улмаас нас бараад байгаа гэсэн мэдээ байна. Мөн өнөөдрийн байдлаар Монгол улсад маань 200 гаран хүн өвдөж 2 хүн нас барсан гэсэн албан бус мэдээлэл байна. Тиймээс хүн бүр дор бүрнээ анхаарч урьдчилан сэргийлцгээе!